Uit een recent rapport (januari 2012) van het CBS blijkt dat steeds meer kinderen niet opgroeien in een gezin met beide biologische ouders:
“Het aandeel kinderen van 0 tot 15 jaar dat bij alle twee de eigen ouders woont, is gedaald van 86 procent in 1996 tot 82 procent in 2010….In 2010 woonden 569 duizend kinderen van 0 tot 15 jaar niet of bij slechts één van de eigen ouders. Dat zijn er ruim 145 duizend meer dan in 1996. Het aandeel 0- tot 15-jarigen dat niet met beide ouders in één huis woont is daarmee in deze periode gestegen van 14 naar 18 procent. Dit komt vooral door de toename van het aantal ouders dat uit elkaar gaat.”*
Het aantal scheidingen waarbij kinderen betrokken zijn, neemt blijkbaar toe. Over scheiden en de gevolgen daarvan voor kinderen is de afgelopen decennia al heel veel gezegd en geschreven. Regelmatig hoor ik: “Als we geen kinderen hadden gehad, dan waren we allang gescheiden”.
Kinderen werpen een drempel op voor de ouders om uit elkaar te gaan. Zo vreemd is dat niet, ouders beseffen denk ik heel goed dat de kinderen niet voor de situatie zouden kiezen om deels bij de ene en deels bij de andere ouder te wonen. Scheiden is de keus van de ouders, niet van de kinderen. En toch kiezen er, blijkens de cijfers, steeds meer ouders voor om toch uit elkaar te gaan. Is dat kiezen voor de makkelijkste weg? Of was er geen andere weg?
Veel stellen die bij ons komen voor relatiecounseling, geven aan het gelukkigst in de relatie te zijn geweest toen er nog geen kinderen waren. Er was tijd en ruimte om samen leuke dingen te doen en tegelijkertijd ook genoeg aan de eigen bezigheden en behoeftes toe te komen. Het krijgen van kinderen verandert dat patroon ineens, veelal in eerste instantie meer voor de vrouw dan voor de man (hoe dat zit kom ik in een andere column op terug). Met die wolk van een baby in de wieg komen daar plots verplichtingen en verantwoordelijkheden om de hoek kijken, die vragen om een nieuwe afstemming in de relatie. En die afstemming, die blijft nogal eens achterwege.
Voor een goede afstemming is communicatie nodig, luisteren naar elkaars wensen en behoeftes. Samen zoeken naar een modus, een verdeling van de beschikbare tijd en ruimte, om daar zoveel mogelijk aan te voldoen. Als communicatie daarover achterwege blijft is de kans groot dat partners voor zichzelf die ruimte gaan zoeken.
Zonder dat ze zichzelf daar nu zo zeer van bewust zijn sluipt er een patroon in van strijden om de beperkte ruimte en tijd. Er komen frustraties over het niet aan eigen wensen toekomen en verwijten over de partner die daaraan schuldig wordt bevonden. Vermoeidheid, misschien wel heel logisch in een gezin waar kinderen, werk en sociale netwerken allemaal hun ruimte vragen, wordt aan de partner toegeschreven. Het ligt ineens aan de partner dat het niet lekker loopt.
En na een paar jaar in een patroon waarin het vervullen van wensen en behoeftes van beide partners niet meer als een gezamenlijk doel wordt gezien, maar juist als strijdpunt in de relatie, komt er een moment dat men zich gaat afvragen wat hij of zij ooit in die partner heeft gezien.
“We hadden nooit aan kinderen moeten beginnen” hoor ik vaak. Alsof men van tevoren had kunnen weten dat het zo zou gaan lopen.
Maar de kinderen zijn er wel gekomen en wat is hun belang? Wat zijn hun wensen en behoeftes?
Kinderen willen het liefst dat hun ouders maatjes zijn en samen de pijlers vormen van het gezin, hun veilige thuishaven. Dat geeft ze zelfvertrouwen en een goed voorbeeld voor hun eigen latere leven.
Ik vind het erg dat er steeds meer kinderen bij gescheiden ouders wonen. Gescheiden ouders zullen hun keuze om te scheiden veelal verdedigen en ik kan niet oordelen of dat terecht is.
Ik kan alleen maar grenzeloos respect opbrengen voor ouders die, ondanks alle wederzijdse kwetsingen in de relatie, willen vechten voor dat ideaal van harmonieus gezin, een ideaal wat ze ooit toch voor ogen hebben gehad toen de keuze werd gemaakt om aan kinderen te beginnen. En die willen proberen de afstand tussen hen te verkleinen om zo wat dichter te komen bij hun ideaal.
