De laatste tijd hoor ik het steeds vaker, het lijkt wel een epidemie. Talloze coaches, trainers, alternatieve en reguliere genezers bezweren me dat ik vooral dicht bij mezelf moet blijven.
Er zijn allerlei methodes om de kracht in jezelf te ontdekken en te laten groeien, zodat je er weer vol zelfvertrouwen en de juiste keuzes makend tegenaan kan.
Nu geloof ik zeker dat je, wanneer je dingen doet die je leuk vindt en goed kunt, zelfverzekerder bent dan wanneer je dingen doet waar je je onzeker over voelt of gewoon niet goed kunt. En dat wanneer je dingen met passie doet, je daar energie van krijgt en maakt dat je je goed voelt.
Maar wat is dicht bij jezelf blijven?
Ik kan er niet omheen dat de uitspraak ‘dicht bij jezelf blijven’ voor mij een egocentrische ondertoon in zich meedraagt. Wat er ook gebeurt, ik moet trouw blijven aan mijn ego. Mijn ego centraal stellen dus.
Wat is mijn ego eigenlijk?
Mensen zijn sociale wezens, die zich in groepen bewegen. Het kan dan ook niet anders, dan dat ieders identiteit minstens gedeeltelijk wordt bepaald door de relatieve verhoudingen en de sociale rollen van eenieder in een groep. Niemand is iemand helemaal los van zijn omgeving. Wie je bent, ben je altijd in relatie tot de ander.
Als ik kijk naar mezelf zie ik het volgende: Ik ben moeder van 2 kinderen, ik ben echtgenote, ik ben speelster in een volleybalteam, ik ben collega, buurvrouw, vriendin en dochter. Als ik aan iedereen in mijn omgeving zou vragen wie ik ben, weet ik zeker dat ik veel verschillende antwoorden krijg. Dat is logisch, want in de sociale context als moeder gedraag ik me anders dan in de sociale context als vriendin, of als collega. Ben ik dan niet mezelf in sommige situaties? Wanneer ben ik dan mezelf? En wie ben ik dan wel, als ik niet mezelf ben?
De uitspraak ‘dicht bij jezelf blijven’ impliceert dat er een soort van constante ‘ik’ is, die ergens diep in je verborgen ligt. En dat het het beste zou zijn om je naar die constante te gedragen. Dat kan niet anders dan teleurstellingen en problemen opleveren. Als eerste is er al de onmogelijkheid om die autonome, diep verborgen, constante ‘ik’ te vinden. Mensen kunnen denken dat ze handelen als logisch en consistent denkende wezens, maar dat klopt niet. De mens is grillig. Dus een consistente ‘ik’ is er in mijn overtuiging niet. Vervolgens wordt geïmpliceerd dat je je consistent zou moeten gedragen, want je moet dicht bij jezelf blijven. In alle sociale situaties, die doorgaans zeer uiteenlopend zijn, dien ik me dus zo ongeveer hetzelfde te gedragen, onafhankelijk van de sociale context. Dan vertoon ik dus a-sociaal gedrag, gedrag dat niet is aangepast aan de sociale context van dat moment.
De uitspraak ‘dicht bij jezelf blijven’ is een loze kreet. Misschien heeft het nog waarde als men ermee bedoelt dat je trouw blijft aan een aantal geïnternaliseerde normen en waarden die je hebt over je eigen en andermans gedrag en dat het niet goed is om, in wat voor situatie dan ook, die eigen normen en waarden te overtreden. Dan krijg je achteraf gevoelens van spijt of gewetenswroeging en je eigen gedrag achteraf verantwoorden voor jezelf of voor anderen kost veel energie als je dat gedrag in moreel opzicht verwerpelijk hebt gevonden.
Maar verder kan ik er niet veel mee. Het lijkt een populaire kreet die de wachtkamers van coaches kan vullen met onzekere zielen die ‘zichzelf’ kennelijk nog niet hebben gevonden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten